Healing Journey #2: Chữa lành và chuyển hóa sâu sắc nỗi đau
Nếu bạn đã bắt đầu hành trình đi vào bên trong, hẳn bạn cũng đã nghe nhiều đến cụm từ “quan sát”. Quan sát nỗi đau: Khi cơn giận nổi lên, hãy quan sát cơn giận. Khi nỗi buồn đến, hãy quan sát nỗi buồn. Mình đã từng vô cùng bối rối vì chưa hiểu quan sát nghĩa là gì. Khi nỗi buồn đến, mình quan sát cái gì mới được? nỗi buồn không có hình thù, mình không thể chạm vào nó. Mình phải quan sát cái gì đây? Nếu có thể thấy, thì mình chỉ thấy hàng loạt suy nghĩ tiêu cực đang đi qua trong đầu, miên man và lạc lối, dai dẳng và lún sâu. Rốt cuộc thì giờ, mình cũng đã hiểu mình phải quan sát cái gì.
Ở Healing Journey #1, mình đã cho bạn xem chiếc chìa khóa: Mọi nỗi đau cảm xúc đều biểu hiện ra thông qua các cảm giác trên cơ thể vật lý. Phải nói rằng, mình cảm thấy vô cùng biết ơn khi đã bén duyên với bài học này từ trước khi vào đời (trước khi đi làm), để rồi giờ đây bớt đi vô cùng nhiều bế tắc trong việc giải quyết những nỗi đau và sự thương tổn giữa cuộc đời đa đoan. Mình đã biết đến Phật pháp, mình đọc rất nhiều sách tâm linh, mình tham gia khóa thiền Vipassana, mình nghe pháp thoại,… và trong 2 năm qua, tất cả những ngón tay này đều chỉ cho mình về một phía: CẢM NHẬN NHỮNG CẢM GIÁC TRÊN THÂN THỂ LÀ CÁCH DUY NHẤT ĐỂ CHỮA LÀNH HOÀN TOÀN CÁC NỖI ĐAU.
Áp dụng với mọi nỗi đau, cho dù lý do có là gì: cho dù lý do là mất điện thoại cho đến mất đi người thân yêu. Cho dù nỗi đau đó là khi bị người khác nhận xét không tốt hay bị sếp phê bình. Cho dù nỗi đau đó thậm chí chẳng cần có lý do. Điều đó không quan trọng. Nỗi đau là nỗi đau, và điều quan trọng nhất không phải là LÝ DO. Điều quan trọng nhất chính là CẢM GIÁC mà nỗi đau tạo ra trên thân thể. Đó là chìa khóa của cánh cửa chữa lành.
Cảm nhận nghĩa là khi sự tiêu cực xuất hiện, bạn có khả năng quay trở về với cơ thể và cảm nhận sự khó chịu đang biểu hiện: cảm giác quặn ở vùng bụng, đau và nghẹn ở vùng cổ là hai cảm giác nổi bật và dễ nhận ra nhất. Bản thân mình cũng đã thực hành và nếm được một chút vị ngọt của sự chữa lành, của sự giải thoát. Khi một cảm xúc được cảm nhận trọn vẹn, nó sẽ mất đi mãi mãi.
Mỗi lần bạn có thể cảm nhận trọn vẹn sự tức giận, lần thứ 2 khi sự tức giận quay lại, nó chỉ còn 99 lớp. Mỗi 1 lớp cảm xúc sinh ra 1 lớp cảm giác trên thân, và khi được cảm nhận trọn vẹn, nó sẽ không bao giờ quay lại. Nó được chữa lành một cách hoàn toàn, vì bạn không còn đè nén và giấu nhẹm nó vào một góc để rồi theo thời gian, chúng tích tụ trong tầng vô thức. Bạn sẽ không còn phải cố gắng trốn chạy những triggers cả đời vì lo sợ những cảm xúc xưa cũ bị khơi dậy. Đây không còn là một kiến thức, một lý thuyết, mà thực sự đã trở thành một phần trải nghiệm của mình.
Mình đã thực hành, mình cũng đang thực hành và mình sẽ mãi thực hành cho đến cuối đời. Đó là con đường duy nhất để chữa lành từng lớp nỗi đau và đi đến cái gọi là bình yên nội tại – bình yên đích thực, một khi đã có sẽ không thể bị tước đi, bởi nó không còn phụ thuộc vào được mất bên ngoài. Một sự bình yên đến từ trí tuệ đích thực. Đương nhiên, không cần phải đến đích mới là yên. Hành trình này đã là yên trên từng bước chân. Khi đang thực hành, là đang yên hơn, là đang được hưởng lợi lạc, phước lành, chứ không phải chờ đến một thời điểm nào đó trong tương lai.
Khi nỗi đau bị kích hoạt, vùng bụng, ngực, cổ bắt đầu trở nên khó chịu – rất khó chịu. Thay vì phản ứng với tình huống hoặc trốn chạy khỏi nỗi đau bằng thuốc giảm đau, bạn chọn quay trở lại với hơi thở, đi cùng từng nhịp thở và quan sát tất cả sự khó chịu đó. Từng lớp, từng lớp một đi xuyên qua bạn, bạn thấy trầm lắng hơn, rồi đột ngột, chúng quay lại, đầy dữ dội. Bạn sẽ cố gắng tiếp tục duy trì sự cảm nhận sâu sắc. Đó là một tiến trình hỗn loạn, bạn đánh rơi sự cảm nhận, bị suy nghĩ kéo đi 10 vạn dặm rồi bỗng nhiên bạn nhặt lên được sự cảm nhận, tiếp tục cảm nhận. Đó không phải là một đường thẳng tuyến tính. Đừng kỳ vọng quá trình sẽ tuyến tính, rằng okay, bạn sẽ ngồi xuống và cảm nhận – sau 10 phút, xong. Không. Hoàn toàn không phải như thế. Không dễ để vượt qua sự hung hăng của suy nghĩ – suy nghĩ liên tục đổ lỗi vào triggers và thôi thúc mình phản ứng. Rất khó, rất khó. Nó không dễ dàng thế - đừng kì vọng nó dễ dàng vì nếu không bạn sẽ không thể quan sát được lâu. Kì vọng nó khó khăn, bạn sẽ không bị sốc. Hãy hiểu rằng, chữa lành không phải một đồ thị tuyến tính. Bạn có thể vừa đang được chữa lành, vừa sợ sệt, vừa vẫn đau, vừa vẫn đổ lỗi cho triggers. Lúc bạn thắng, khi bạn thua, lúc bạn thấy có vẻ ổn, khi thì mọi thứ đau dồn dập như thể chưa từng được đau. Mọi thứ sẽ vô cùng hỗn loạn. Chữa lành không phải là hành trình nhẹ nhàng nơi chỉ có màu hồng và sự vỗ về. Nó đòi hỏi cam kết và quyết tâm sâu sắc, rất sâu sắc.
Rất nhiều nỗi đau/nỗi sợ trồi lên bề mặt ý thức và thay vì trốn chạy, bạn phải ngồi im. Thở, thở, thở, cảm nhận, cảm nhận, cảm nhận. Cần rất nhiều can đảm, cần rất nhiều kham nhẫn, bạn tin không? Rất nhiều. Nhưng bất chấp tính chất hỗn loạn, chắc chắn sự chữa lành vẫn đang diễn ra bên trong. Mình cam đoan điều đó. Bạn có thể chưa thực sự thấy điều đó, nhưng bạn đang mạnh lên, bạn đang an yên hơn, bạn đang được lành lại – từng chút một – lành thực sự. Rồi bỗng nhiên, một buổi chiều khi nắng đã buông lên làn da bạn một màu phớt hồng dịu êm, bạn chợt nhận ra chút dửng dưng và thờ ơ trước những gì đã khiến bạn từng-rất-đau. Bạn đã thực sự đi qua nó rồi.
Mình rất ấn tượng với một đoạn trích trong “Thiền” của Osho:
“Nếu bạn thấm sâu vào thiền định này, toàn bộ cuộc sống của bạn sẽ thay đổi. Cơn giận tới và bạn biết rằng nó chỉ là một hình dạng của năng lượng, bạn không chú ý đến người làm bạn giận dữ. Thiền nhân dành toàn bộ chú ý cho cơn giận. Hình dạng biến mất và năng lượng chứa đựng trong hình dạng bị thiền nhân hấp thụ.
Khi mọi thứ tiếp tục tan biến – nỗi buồn, căng thẳng, bất hạnh, khốn khổ - bạn tiếp tục trở nên càng lúc càng mạnh hơn, bởi vì mọi thứ đang trở lại dạng năng lượng…”
Đó chính là nguyên lý của sự chữa lành: cảm nhận trọn vẹn, chú ý toàn bộ lên bất kỳ điều gì mà nỗi đau cảm xúc đang tạo ra trên cơ thể vật lý. Và rồi, hình dạng biến mất, bạn đã hấp thụ năng lượng được chứa đựng trong hình dạng. Bạn sẽ ngày càng mạnh hơn, bạn sẽ ngày càng giải thoát bản thân khỏi những bất tịnh của tâm – những thứ mà trước đây đã sai sử bạn và làm bạn khổ sở quá nhiều.
Tuy nhiên, biết lý thuyết: cảm nhận cảm giác trên thân thể thôi thì chưa đủ để thắng được sự hung hăng của suy nghĩ. Phải làm sao để có thể trở về với thân thể, cảm nhận các cảm giác trên thân thể (gây ra bởi cảm xúc) trong khi tâm trí thì vô cùng hoang dại, như con thú đói hung hăng sẵn sàng kéo phăng ta khỏi hiện tại, chỉ trỏ liên tục vào đối tượng bên ngoài để ta không thể trụ vững tại cơ thể? Bởi vậy, chúng ta cần một công cụ, một phương tiện, một thiên thần, một vị Bụt đồng hành cùng chúng ta trên hành trình đi sâu vào bên trong, khảo sát và chữa lành các nỗi đau này: chánh niệm.
Mình biết, nói đi nói lại thì vẫn là nói về chánh niệm bạn ạ. Trong bài viết tiếp theo, hãy cùng mình tìm hiểu về vị Bụt hộ mệnh này trên hành trình chữa lành nhé.